Η Δημοτική Πινακοθήκη Αγρινίου ιδρύθηκε το 2013 και στα ελάχιστα χρόνια λειτουργίας της έχει να επιδείξει σημαντική πολιτιστική δραστηριότητα με τη δημιουργία εικαστικών και άλλων εκθέσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, καλύπτοντας ένα κενό δεκαετιών στην πνευματική ζωή της πόλης. Η τρέχουσα έκθεση «Μνήμη Κ. Χατζόπουλου» με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό ετών από τον θάνατο του λογοτέχνη είναι η πρώτη που γίνεται στην πόλη με θέμα τη ζωή και το έργο του. Ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος (1868-1920) πολυγραφότατος συγγραφέας, ποιητής και μεταφραστής υπήρξε πρωτοπόρος, υπέρμαχος του δημοτικισμού και του σοσιαλισμού στην Ελλάδα.
Η εσωτερική αρχιτεκτονική της πινακοθήκης αξιοποιείται κατάλληλα προς όφελος της εκθεσιακής αφήγησης, καθώς σε κάθε δωμάτιο μοιράζονται οι θεματικές της ζωής και του έργου του. Γενεαλογία, τα βιογραφικά στοιχεία της νεανικής του ζωής, η πόλη ως παράγοντας διαμόρφωσης, η λογοτεχνική του πορεία, η πολιτική του δράση, οι επιρροές του, η ιδεολογία του, οι σπουδές, ο δημόσιος βίος, η οικογένεια, η πρόσληψή του τότε και σήμερα, πλέκονται μέσα από φωτογραφικό υλικό, έγγραφα, εξώφυλλα βιβλίων, πορτραίτα, σύγχρονα έργα τέχνης, πρωτότυπες εκδόσεις, προσωπικά του αντικείμενα. Η παρουσία της Φινλανδής συζύγου του ζωγράφου Σάννυ Χάγκμαν είναι έντονη είτε μέσα από τα αρχεία και τα κείμενα, είτε μέσα από τις ζωγραφικές απεικονίσεις τόσο τις δικές της όσο και του Χατζόπουλου.
Το έκθεμα όμως που αθόρυβα κυριαρχεί σε φυσικό, αλλά και ιστορικό επίπεδο, είναι η προτομή του ποιητή που υποδέχεται τον επισκέπτη στο κέντρο της έκθεσης, όχι τόσο για την καλλιτεχνική του αμεσότητα, αλλά γιατί αποκαλύπτεται εκ νέου αντικρύζοντας τους δημότες της πόλης αρκετές δεκαετίες μετά.
Πρόκειται για ένα γλυπτό φιλοτεχνημένο από τον Κλέαρχο Λουκόπουλο που επιφορτίστηκε με έντονη ιδεολογική σημειολογία ακόμη και πριν την τοποθέτησή του στην ομώνυμη πλατεία Χατζοπούλου όπου βρισκόταν ακόμη το σπίτι της οικογένειας. Η απόφαση για την τοποθέτησή του στην ομώνυμη πλατεία λήφθηκε το 1954, λόγω όμως του έντονου μετεμφυλιακού κλίματος τελικά τοποθετήθηκε δύο χρόνια μετά, για να δημιουργήσει αψιμαχίες στο δημοτικό συμβούλιο και να αλλάξει θέση το 1964 στο Πάρκο Αγρινίου, όπου βεβηλώθηκε και επί δικτατορίας να μετακινηθεί ξανά και πολλά χρόνια μετά να χαθεί στα αζήτητα της ιστορικής μνήμης, της γραφειοκρατίας, των αξιών και της εναλλασσόμενων αντιλήψεων για τον δημόσιο χώρο.
Για τις ανάγκες της έκθεσης το άγαλμα ανασύρθηκε από την αφάνεια, συντηρήθηκε και στην πραγματικότητα η παρουσία του ορίζει τις καίριες κατευθύνσεις που έχει τη δυνατότητα να δώσει ένας ζωντανός πολιτιστικός φορέας, ο οποίος ανοίγει νέο διάλογο με την ιστορία και την ταυτότητα, φέρνοντας στην επιφάνεια ακόμη και «δύσκολα» θέματα, διευρύνοντας τον ορίζοντα όχι μόνο της τοπικής κοινωνίας, αλλά και ευρύτερα καλλιεργώντας με έργο τον διάλογο, τη σκέψη, την ιστορική αλλαγή και συνέχεια.
Η επιστροφή στο συγκεκριμένο πλαίσιο της προτομής ενός ανθρώπου που κάποτε συμβόλιζε το πρόσωπο της πόλης στα γράμματα, δεκαετίες μετά την «απώλειά» της, είναι η δική μας επιστροφή σε όσα απωλέσαμε, η εύρεση του δικού μας προσώπου.
Λεωνή Π. Θανασούλα
25 Σεπτεμβρίου, 2021
Φωτογραφίες: Λεωνή Π. Θανασούλα
info: ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ, www.dipinag.gr