Γιορτή στου Γκούμα

                                                                               Στο κέντρο προτομή του Χ. Γκούμα, έργο του ιδίου (φωτογραφία Λ. Θανασούλα).

Δίπλα στην Ιερά Οδό, κοντά στον Ελαιώνα, υπάρχει κρυμμένος ένας από τους παλιούς θησαυρούς της Αθήνας που βεβαιώνει ότι οι Έλληνες θεοί ακόμη μας σπλαχνίζονται. Είναι το εργαστήριο γλυπτικής και κεραμοποιίας του Χαράλαμπου Γκούμα το οποίο διατηρεί μια μακραίωνη παράδοση. Ο Χαράλαμπος Γκούμας είναι τρίτης γενιάς αγγειοπλάστης με καταγωγή από τη Σίφνο και διδάχθηκε την τέχνη από τον πατέρα του, ο οποίος λειτούργησε το αγγειοπλαστείο στον συγκεκριμένο χώρο το 1952. Αρχικά παρήγαγε χρηστικά πήλινα αντικείμενα, όπως είδη υγιεινής (λεκάνες, σωλήνες αποχετεύσεως κλπ.). Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, λόγω της μαζικής κατεδάφισης των νεοκλασικών κτιρίων στην Αθήνα, πολλά αγάλματα και διακοσμητικά στοιχεία φτάνουν στο εργαστήριο για αντιγραφή και ο Χ.Γ. μελετά και ειδικεύεται στην αναπαραγωγή τους. Με τον τρόπο αυτό κατέγραψε, διέσωσε σχέδια σημαντικών αρχιτεκτόνων όπως ο Ερνέστος Τσίλλερ (1837-1923), δημιουργώντας ένα μοναδικό αρχείο στο είδος του.

Ανάμεσα λοιπόν σε μάντρες παλιών εργοστασίων, στον απόηχο των μηχανών, ησυχάζουν το ένα κοντά στο άλλο τα δημιουργήματα του εργαστηρίου, όπως στέκονται στην αυλή του: αρχαίες μορφές, φουρούσια, κιονόκρανα, ακροκέραμα, ξορκίζουν με τη μακαριότητά τους τη βοή της πόλης. Μια ολόκληρη ζωή από πηλό σε υποβάλει στη δική της γαλήνη, σε μια άχρονη στιγμή. Το ίδιο και το εσωτερικό του εργαστηρίου. Μεγάλο, μισοφωτισμένο, χρωματισμένο όλο από την αιθάλη των χρόνων, σε τυλίγει στο πέπλο του. Στη  μέση το καμίνι, το ακούς κι όταν είναι σβηστό, οι φλόγες του λάμπουν πίσω από τις χωμάτινες μορφές που στέκουν. Ο πάγκος εργασίας κάτω από το μοναδικό παράθυρο με τα μεγάλα τετράγωνα τζάμια, προστατεύεται από το πολύ φως με την παχιά σκόνη.

                                                                                 Ο Χαράλαμπος Γκούμας με ένα από τα έργα του (Φωτογραφία: Ανδρέας Σμαραγδής)

Η δημιουργία του Γκούμα με την εξειδίκευση και τη βαθιά γνώση της τέχνης του είναι ένα μέρος της προσφοράς του στον σύγχρονο πολιτισμό. Ένα άλλο εξίσου σημαντικό που δεν γράφεται συνήθως σε κείμενα, είναι η φιλοξενία του, ιδίως στις μοναδικές γιορτές ευωχίας που προσφέρει σε κάθε τυχερό φίλο και εραστή της τέχνης του. Γύρω από ένα μακρύ τραπέζι πλάι στο καμίνι, νιώθει κανείς ότι πατάει σε αρχαία γη, μια μυστηριακή στιγμή που βιώνεται και δεν περιγράφεται. Οι συνδαιτημόνες, χαρούμενοι, ενώνουν τις φωνές και το πνεύμα τους σαν σε λατρεία του Βάκχου με την υπόκρουση παραδοσιακών οργάνων, τελευταίοι υμνητές του τρόπου ζωής των παλιών Αθηναίων, που στο τέλος της μέρας δεν ξεχνούσαν να υμνήσουν τη ζωή και να ελευθερωθούν από τον μόχθο της. Ο καλλιτέχνης με το σύμπαν του, άκων μύστης, τους ενσταλάζει μέρος από τις χάρες των μορφών που αναδημιουργεί.

Ο Ξένιος Δίας, ο λαμπρός Απόλλων, ο πλαστουργός Ήφαιστος, ο μυστηριακός Διόνυσος, η σοφή Αθηνά, η ουρανία Αφροδίτη μέσα από τις πήλινες μορφές τους επιβάλλονται, μέσα από την αβρότητα, μεγαλοσύνη και αξιοσύνη του δημιουργού τους, μια αρχαία ψυχή που η εποχή μας αξιώνεται τη δημιουργία της.

Λεωνή Π. Θανασούλα